Is je cake mislukt? Is hij bijvoorbeeld te nat? Het bakken van een cake kan een eenvoudige taak lijken, maar soms is het resultaat enorm teleurstellend. Je cake is te droog, niet gerezen, nog nattig van binnen, smaakt taai, verbrand … Iedereen maakt het wel eens mee. Geen zorg, ik heb de oplossing!
Bakken wordt vaak omschreven als ‘wetenschap’. Het is dan ook de chemie tussen verschillende ingrediënten die zorgen voor de perfecte combinatie van smaak, looks en textuur. Ik krijg als blogger meer dan wekelijks de vraag waarom een cake mislukt zou kunnen zijn, maar dat is erg moeilijk te zien op basis van een enkele foto of als de bakker gezegd heeft de instructies tot op de letter te volgen. Ik hoop dat je met het lezen van deze 10 veel gemaakte fouten een aantal bakflops kan vermijden in de toekomst.
Help, waarom is mijn cake mislukt?!
Over het algemeen zijn er een heleboel dingen die kunnen mislopen tijdens het bakproces. In dit artikel bespreek ik tien vaak gemaakte fouten waardoor je cake mislukt:
- Onjuiste verhoudingen van ingrediënten
- Vervangen van ingrediënten
- Problemen met bakpoeder of baksoda (bicarbonaat)
- Het overmixen van het beslag
- Te veel of te weinig vocht
- Over of onder bakken
- Een onjuiste baktemperatuur
- Je keuze van bakvorm
- Kwaliteit van je ingrediënten
- Verkeerde volgorde van ingrediënten
Onjuiste verhoudingen van ingrediënten
Zoals gezegd is bakken écht een wetenschap. Als je te weinig of te veel van een bepaald ingrediënt gebruikt, kan de textuur en smaak van de cake veranderen. Weeg dus alles correct af.
Voor droge ingrediënten: een grammetje meer of minder gaat geen verschil maken, 10 gram wel. Neem er een digitale keukenweegschaal bij en weeg al je droge ingrediënten af.
Voor vloeistoffen: gebruik een maatbeker en niet de ML setting op sommige weegschalen. Soms wordt er ook gewerkt met termen zoals ‘eetlepel’ en ’theelepel’ in een recept. Gebruik hiervoor specifiek ontworpen maatlepeltjes. Heb je deze niet? Zoek dan even op wat het equivalent in gewicht is en weeg het af met je weegschaal.
Vervangen van ingrediënten
Een van de meest voorkomende redenen waarom een cake mislukt, is dat mensen ingrediënten zomaar gaan uitwisselen. Maar elk ingrediënt heeft bepaalde eigenschappen die samen de finale textuur van je gebakken product bepalen. Veel dieettrends spelen in op alternatief en voor de klassieke tarwebloem of het zelfrijzend bakmeel, maar dit zijn nooit 1-1 vervangers. Amandelmeel zal bijvoorbeeld veel meer vocht opnemen dan traditionele bloem. Maar er zit ook verschil op cakebloem versus tarwebloem. Appelmoes gebruiken als vervanger van boter zal ook een heel ander resultaat geven, aangezien de hoeveelheid vetstof en water tussen boter en appelmoes enorm verschilt. Bijgevolg, wees terughoudend met vervangers, of gebruik ze op eigen risico. ;-)
Problemen met bakpoeder of bicarbonaat
Bakpoeder en bicarbonaat zijn essentiële ingrediënten bij het bakken van een cake. Het zijn beide middeltjes om je cake te doen rijzen in de oven, elk op hun eigen manier. Het is belangrijk om de hoeveelheid bakpoeder of bicarbonaat af te meten volgens het recept. Bicarbonaat werkt enkel in combinatie met een ‘zuur’, denk bijvoorbeeld aan zure room, citroen of yoghurt. Bepaalde baksels gebruiken een zuur en dan kan je baksoda toevoegen voor een extra lift aan je cake te geven.
Zelfrijzend bakmeel maken
Zelfrijzend bakmeel bestaat uit klassieke tarwebloem (het is dus geen meel) met daar bakpoeder aan toegevoegd volgens een vaste verhouding. Een pak van 1 kilogram bevat 30 gram bakpoeder, oftewel 2 zakjes. Heb je geen zelfrijzend bakmeel in huis? Dan kan je het gemakkelijk zelf maken door aan je bloem de juiste verhouding bakpoeder toe te voegen.
Bakpoeder kan ‘slecht’ worden
Veel mensen weten niet dat bakpoeder “slecht” kan worden, des te langer het staat des te zwakker wordt het effect van bakpoeder. Zelfrijzende bloem die al erg lang open is of een half geopend zakje bakpoeder kan dus echt de oorzaak zijn van een niet gerezen cake. Kijk altijd goed de houdbaarheidsdatum na en schijf eventueel de datum van opening op de verpakking.
Overmixen van het beslag
Iets wat ik in mijn recept probeer mee te geven, maar waar men zich toch vaak schuldig aan maakt: overmixen. Als je je beslag te veel mixt, zorg je ervoor dat de gluten in je bloem onder druk komen te staan en gaan ontwikkelen. ZO kan de cake zwaar en taai worden, want het begint qua structuur meer op brood te lijken (want daar willen we het deeg net kneden tot die gluten zich goed ontwikkelen). Het is belangrijk om het beslag voorzichtig te mengen. Indien nodig met een elektrische mixer, maar dit kan voor sommige deegjes evengoed met een gewone garde. Het belangrijkste is dat het deeg egaal is en alle ingrediënten goed gemengd zijn. Van zodra dit stadium bereikt is, hou je dan in om nog verder te gaan mixen. Zo blijft het deeg luchtig en vermijdt je een taai bakresultaat.
Te veel of te weinig vocht
Als je te veel of te weinig vocht toevoegt aan het beslag, kan dit de textuur van de cake beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om je hoeveelheden extra goed af te meten. Zorg ervoor dat je de juiste hoeveelheid vocht toevoegt volgens het recept. Gebruik een maatbeker of de eerder vernoemde specifiek ontworpen maatlepeltjes. Is je cakedeeg te nat is, kan het beslag niet gaar bakken in de voorziene tijd en zal de cake niet deftig kunnen rijzen. Het resultaat? Een zware, compacte cake zonder fijne luchtbelletjes. Is je cakedeeg te droog, dan kan je het deeg vaak niet goed over een cakevorm verdelen en wordt het deeg in ongelijke hoogten verdeeld. Zo bakt de cake niet gelijkmatig en kunnen bepaalde stukken van je gebak over- of ondergaren. Nog een gevolg van te weinig vocht is een droge cake. Tijdens het bakken verdampt er een heleboel water uit de boter, eieren en melk die je hebt toegevoegd. Is er te weinig vocht om te verdampen dan droogt je cake uit.
Over of onder bakken
Een cake moet precies goed worden gebakken. Als je de cake te lang gaart, kan deze droog en taai worden, omdat het vocht allemaal is verdampt. Als je de cake niet lang genoeg gebakken, kan zal het bakpoeder of het bicarbonaat nog niet helemaal zijn werk hebben kunnen doen en zal de cake terug inzakken en erg klef en compact aanvoelen. Niet alleen moet je de baktemperatuur en tijd van oven respecteren, maar je moet ook je oven kennen. Kijk bijvoorbeeld altijd of het recept hetelucht of boven- en onderwarmte vraagt en pas je oven correct aan. Een cake vervolgens onderaan, in het midden of bovenaan in de oven zetten geeft ook een ander resultaat.
Wordt je cake te snel bruin?
Afhankelijk van de bakvorm die je gebruikt, kan het zijn dat je cake bovenop sneller bruint dan dat de binnenkant gaart. Dit zien we het vaakst bij de klassieke lange smalle bakvormen waarbij het deeg een stuk hoger komt dan bij een ronde bakvorm. In deze vorm moet een cake een stuk langer bakken. Indien mogelijk, zet je cake vanaf het begin wat lager in de oven. Anders kan je een stukje aluminiumfolie bovenop de reeds gebruinde bovenkant van de cake leggen om het verder kleuren van de bovenkant te verhinderen.
Een scheur in je cake
Een scheur in in het midden van je cake is geen echte bakfout, maar vaak een logisch gevolg van de warmte die er voor zocht dat de buitenkant van de cake sneller gaart en hard wordt terwijl de binnenkant nog lopend is. Doordat de binnenkant verder wil uitzetten (door het bakpoeder), moet het deeg door de reeds gebakken buitenkant “breken” wat een scheur kan geven. Ik vind een cake met in het midden een rustieke scheur best rustiek, maar heb je dit liever niet? Dan kan je de oventemperatuur wat lager zetten om er voor te zorgen dat de binnen- en buitenkant van je cake samen garen. Let wel op dat de baktijd van je cake hierdoor langer wordt. Maar ik vind een scheur in een cake wel wat hebben, eerlijk gezegd!
De eeuwenoude satéprikker test
Je hebt het vast al eens in een recept zien staan, maar om zeker te weten dat je cake gaar is test je hem het beste zoals je dat met een groot stuk vlees zou doen. Neem een satéprikker (hout of metaal) of eventueel een dun mesje en prik in het dikste deel van je cake. Ga helemaal tot onderaan en haal de prikker er weer uit. Hangt er nog wat vochtig of nat deeg aan je cake? Dan is hij nog niet gaar. Hangt er niets meer aan of een paar droge kruimels? Dan is je cake klaar en kan je hem uit de oven halen.
Onjuiste baktemperatuur
Het is belangrijk om de juiste baktemperatuur te gebruiken volgens het recept in de juiste stand van je oven. Zo voorkomt dat je cake mislukt. Maar een oven kan een bepaalde temperatuur aangeven aan de buitenkant, maar vaak wijkt de effectieve warmte daar toch een stukje van af. Ben je een fervent bakker, dan is het een meerwaarde om een oventhermometer aan te schaffen zodat je de exacte temperatuur van je oven kan opvolgen.
Als de temperatuur te laag is, dan kan de cake niet tijdig garen. Als de temperatuur te hoog is, zal de cake verbranden of uitdrogen in de vooropgestelde tijd. Hou je oven ook ten allen tijde gesloten en weersta de drang om regelmatig eens te gaan spieken. Zo krijgt de oven een plotse daling in temperatuur en kan het de cake doen stoppen met rijzen.
Keuze van bakvorm
Een goed bakblik is belangrijk bij het bakken van een cake. Drie zaken zijn belangrijk bij de keuze van jouw bakvorm en hebben invloed op het eindresultaat: de grootte van de bakvorm, de vorm van de bakvorm en het materiaal van de bakvorm.
De grootte van de bakvorm
Heb je een kleine bakvorm dan komt het deeg hoger. Daardoor zal je cake langer moeten baken in de oven alvorens hij gaar is. Wil je een cake gebruiken als stapeltaart en er dus laagjes uit snijden is het belangrijk dat je bakvorm niet te groot is zodat de lagen dik genoeg zijn.
De vorm van de bakvorm
Een ronde bakvorm heeft een groter oppervlakte die blootgesteld wordt aan de oven. Hierdoor zal het deeg sneller garen. Een traditionele langwerpige cakevorm zal dan weer hoger gevuld worden met hetzelfde deeg en langer in de oven moeten op een lager rek zodat de bovenkant niet te bruin wordt.
Het materiaal van de bakvorm
Bakvormen komen in verschillende materialen, denk aan aluminium, silicone, metaal, keramisch, glas of porselein, waarvan sommigen anti-kleef claimen te zijn. Al deze bakvormen kunnen gebruikt worden om je cake in te bakken maar zullen telkens een ander resultaat geven. Zo geleidt metaal meer warmte dan de anderen en bakt daardoor het deeg sneller. Glas is dan weer beter bestand tegen de hitte en zal er significant langer over doen om je gebak gaar te bakken.
Kwaliteit van je ingrediënten
Ik sprak al eerder over bakpoeder dat zijn kracht verliest na enige tijd, maar de versheid en kwaliteit van al je ingrediënten kan de smaak en textuur van de cake beïnvloeden. Het is dus belangrijk om verse ingrediënten te gebruiken en om regelmatig de houdbaarheidsdatum van je ingrediënten te controleren. Bovendien kan er verschil zitten in textuur en samenstelling van producten in verschillende prijsklassen. Drie ingrediënten waar ik altijd bewust een duurder product neem omdat ik vind dat het de smaak en textuur beïnvloed:
- Boter, het vetgehalte liefst zo hoog mogelijk en smaakt anders dan bijvoorbeeld margarine
- Eieren, biologisch indien mogelijk en maatje M
- Fijne kristalsuiker, want de gewone kristalsuiker korrel is vaak te grof om mooi luchtig te kloppen
Verkeerde volgorde van ingrediënten
De volgorde waarin je de ingrediënten aan het beslag toevoegt, kan een groot verschil maken in het en dus bepalen of je cake mislukt. Voeg ingrediënten in de verkeerde volgorde toe kan leiden tot een mislukte cake. Zo zijn er verschillende methoden waarop je een cakebeslag kan maken. De klassieke ‘droge ingrediënten’ en ‘vloeibare ingrediënten’ eerst apart mixen wordt veel gebruikt en zorgt ervoor dat de bloem niet over gemixt wordt (dan wordt je cake taai). Boter en suiker eerst luchtig kloppen geeft dan weer extra luchtigheid aan je beslag. Allemaal stappen die je cake mee zijn specifieke finale textuur gaan geven. Het is dus erg belangrijk om de juiste volgorde te volgen die in het recept staat.
Nooit meer Googlen dat je cake mislukt is
In conclusie, er zijn veel verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op het succes van je zelfgebakken cake. Het is belangrijk om de instructies in het recept te volgen, verse ingrediënten te gebruiken, en om aandacht te besteden aan de verhoudingen en de volgorde van de ingrediënten. Met deze tips in gedachten, kan je genieten van een heerlijke, perfect gebakken cake. Zo hoef je jezelf nooit meer de vraag te stellen: ‘Waarom mislukt mijn cake?’ Veel succes! En heb jij nog een gouden tip, laat het gerust weten in de comments! Liefs, Ellen X
Heb je zin gekregen in bakken? Probeer dan een van deze overheerlijke cake recepten
- Feestelijke citroencake met frambozen
- Gemakkelijke vanille cupcakes
- Wortelcake met roomkaasfrosting
- de meest klassieke vanillecake
- Vanille laagjes cake met aardbeien
Veel succes met bakken! Met deze tips zorg je er voor dat je voorkomt dat je cake mislukt de volgende keer je aan het bakken gaat.
